Başarılı Bir Gelecek İçin Sahip Olmanız Gereken Beceriler
Değişim ve yenilik devam eden bir süreçtir. Bu sürecin merkezinde ise insanın kendisi vardır.
Değişim ve yenilik sürekli devam eden bir süreçtir. Bir konuda değiştiğinizi düşündüğünüz an aslında yeni bir farkındalık ya da bilgi açlığı ile yeni bir yenilik süreci başlar.
Bu sürecin merkezinde ise insanın kendisi vardır. Yani aslında kendini ne kadar iyi tanıdığı ve nereye doğru evrimleşmek ve gelişmek istediği vardır. Sonrasında da bu isteği eyleme geçirir. Bu eyleme geçme hali insanoğlunu diğer canlılardan ayıran en önemli özelliğidir.
Çok basit gibi gözüküyor değil mi? Günlük yaşamımızda en basit işlerimizde bile sürekli bu döngünün içindeyiz. Ancak bu eyleme geçme hali yani “Kendini Gerçekleştirme” hali tamamlanmadan yenileşim de tamamlanmamış oluyor. Yenileşim tanımını biraz açmak gerekebilir. Yenileşim aslında inovasyon demek. Yenilik ve yenilikçilik diye de tanımlayabiliriz. Bu değişim döngüsünü yaratırken tüm bu tanımlamaları ifade eden bir isim olduğu için yenileşimi kullandım. Ancak değişim döngüsü olarak ta kullandığım yerler var. Çünkü bu ikili zaten birbirinden ayrılamayan yetkinlikler. Bazı konuşmacılar inovasyon kelimesini tercih ederken ben odakta insan olduğunda inovatif insan demek yerine, yenileşmek tanımını tercih ederim.
Bu eğitimi hazırladığım tarihlerde Dünya Ekonomik Forumu (WEF) 2016 “Future of Jobs Survey” raporunu açıklamıştı. Bu 2020 gelecek yetkinliklerine bakarak ve daha ilerisini düşünerek döngü tasarımını gerçekleştirmiştim. Bu rapora göre aşağıdaki 10 beceri 2015 yılında insan kaynağında gözlemlenen yetkinlikler idi.
2015 yılında insan kaynağında var olan yetkinlikler (WEF):
- Karmaşık sorun çözme
- İş birliği
- İnsan yönetimi
- Eleştirel düşünme
- Müzakere
- Kalite kontrol
- Hizmet odaklılık
- Muhakeme ve karar verme
- Aktif dinleme
- Yaratıcılık
WEF, dünyanın önde gelen şirketlerindeki insan kaynakları yöneticileriyle görüşerek yaptığı bu araştırma sonucunda 2020 yılında bireylerin iş yaşamında sahip olması gereken 10 temel yetkinliği de belirlemişti. Bu rapora göre “Dördüncü Sanayi Devrimi” nde iş yaşamında başarılı olmak için 2020 yılında bireylerin sahip olması gereken 10 beceri ise şöyle:
- Karmaşık sorun çözme
- Eleştirel düşünme
- Yaratıcılık
- İnsan yönetimi
- İş birliği
- Duygusal zekâ
- Muhakeme ve karar verme
- Hizmet odaklılık
- Müzakere
- Bilişsel esneklik
Burada 2015 yılı yetkinliklerine baktığımızda özelikle bizler gibi X kuşağından kişilerin kalite kontrol yani kalite odaklılık yetkinliğinin yok oluşuna şüphe ile yaklaşması doğal olabilir. Ancak zaten bu yetkinlik günümüzde teknoloji ile en mükemmel haline kavuşturulduğundan ve bununla ilgili birçok yenilikçi yaklaşım olduğundan bireysel yetkinlikler arasında olmaması çok normal çünkü bunun bizim yerimize yapabilen başka uygulamalar var. Dolayısıyla yapılan işlerde kalite yetkinliğine konu olacak olan işleri zaten teknoloji halledecek ve hali hazırda hallediyor. Önümüzdeki yüzyılda çoğu iş alanında kalite konusunda insan gücünün gereksizleşecek olması bir gerçek.
Bu durumda insan kendine daha fazla gereksinim duyulacak alanlarda kendini yetkin hale getirmeli.
Hemen burada belirtmek isterim ki raporda da bu konuda dikkat çeken nokta 2020 için belirlenen yetkinlikler içerisine “Bilişsel esneklik” in katılması. Bilişsel esnekliği; değişen durumlara uyum sağlama ve seçeneklerin farkında olma, bir düşünceden diğerine geçme, değişik durumlara çok yönlü bakma ve düşünce yöntemini değiştirme becerisi diye tanımlayabiliriz.
Bilişsel esneklik konusunda yapılan birçok araştırma var olmakla birlikte genel olarak bu araştırmalar mutluluğun, yaşama bakış açısı ile ilgili olduğunu göstermekte. Dolayısıyla bilişsel olarak esnek bireylerin daha mutlu olabileceğine inanılmaktadır.
Bu yıllarda tamda değişimin içinden geçerken kişinin kendini keşfetmesi ve farkındalık kazanarak değişim döngüsünü sürdürebilmesi için diğer yetkinliklerin yanında en çok ihtiyaç duyacağı yetkinlik bilişsel esneklik olacaktır.
WEF bu arada aynı konularda 2018 yılında bir rapor daha yayınladı. Bu raporda yine aynı şekilde yaptığı çalışma sonucunda 2018’de ölçümlediği yetkinlikler şöyle:
- Analitik düşünme ve yenilik
- Karmaşık sorun çözme
- Eleştirel düşünme ve analiz
- Aktif öğrenme ve öğrenme stratejileri
- Yaratıcılık, özgünlük ve inisiyatif
- Detaylara dikkat, güvenilirlik
- Duygusal zeka
- Muhakeme, problem çözme ve düşünce
- Liderlik ve sosyal etki
- Koordinasyon ve zaman yönetimi
2015 ve 2018 de çalışanlarla yapılan araştırma sonucunda çıkan yetkinliklere karşılaştırmalı baktığınızda 6 farklı yetkinliğin dahil olduğunu göreceksiniz. Tüm yetkinlikler öğrenme ve düşünce şekilleri ile ilgili yetkinlikler.
Aynı raporda bu sefer 2022 yılı için gerekli olan yetkinlikleri de görebiliyoruz. Bunlar:
- Analitik düşünme ve yenilik
- Aktif öğrenme ve öğrenme stratejileri*
- Yaratıcılık, özgünlük ve inisiyatif
- Teknoloji tasarımı ve programlama
- Eleştirel düşünme ve analiz*
- Karmaşık sorun çözme
- Liderlik ve sosyal etki*
- Duygusal zeka*
- Muhakeme, problem çözme ve düşünce*
- Sistem analizi ve değerlendirmesi
2022 yılında gereksinim duyacağımız iş yetkinliklerine baktığımızda ise teknoloji tasarımı ve programlama gibi bir takım teknik beceriler göze çarpmakta. Bu da gelecek dilinin sadece konuştuğumuz dillerle sınırlı kalmayacağını uygulamada kullandığımız dillere de yansıyacağının bir göstergesi olarak karşımıza çıkıyor.
Başarılı olmak isteyen şirketlerin iş yetkinliklerinin içine alması gerektiğini düşündüğüm en önemli yetkinlikler, teknik olanların dışında, özellikle “Aktif öğrenme ve öğrenme stratejileri”, “Eleştirel düşünme ve analiz”, “Duygusal zeka”, “Muhakeme”, “Liderlik ve sosyal etki” yetkinlikleridir.
Kişi hem mevcut hem de gelecekteki problem çözme ve karar verme için, yeni bilgileri öğrenme, seçme ve kullanma konusunda iyiyse “Aktif öğrenme” yetkinliğini sergiliyor diyebiliriz. Aynı zamanda alternatif çözümlerin, sonuçların veya sorunlara yaklaşımların güçlü ve zayıf yanlarını belirlemek için mantık ve muhakeme kullanma, iyileştirme ve bireylerin ve kurumların performansını izleme konusunda iyiyse “Eleştirel düşünme” yetkinliği konusunda iyi olduğu söylenebilir.
“Duygusal zeka” yetkinliği yüksek olan kişiler ise başkalarının ihtiyaçlarına ve duygularına duyarlı, onları anlama ve yardımcı olma konusunda istekli olan kişilerdir diyebiliriz. Bu kişiler aynı zamanda diğer insanlara karşı hoşgörülü, iyi huylu ve işbirlikçi bir tutum sergilerler.
Yalnız çalışma yerine başkalarıyla çalışmayı ve diğer insanlarla kişisel olarak bağlantı kurmayı tercih etmekte bir özellikleri olabilir.
Tüm bu yetkinliklerin yanında iş hayatında özellikle gerekli yetkinliklerden olan “Liderlik ve sosyal etki” yetkinliği yüksek olan kişiler, önderlik etme, sorumluluk alma ve görüş ve yön verme istekliliğini gösterme davranış modelleri ile kendilerini belli ederler. Sosyal etki olarak kendilerinden beklenen ise organizasyondaki diğer kişiler üzerinde bir etkiye ve enerjiye sahip olarak liderlik etmeleridir.
Tabi ki 2022 yılı için tüm yetkinliklerin davranış modellemeleri üzerine konuşulabilir. Ancak bu konuya yaklaşımım her organizasyonun, şirketin kendi işine uygun olarak bakmasını önermek olacaktır.
Tekrar bireysel yenileşmeye ve kişinin kendi değişimini yönetmesine dönersek son sözüm değişime ne kadar hazır olduğunuzu görebilmeniz için aşağıdaki sorulara cevap vermenizi istemek olacak.
- Ölmeden önce yapılacaklar listeniz ne kadar uzun?
- Mevcut durumunuzu bırakıp isteklerinizi/hayal ettiklerinizi gerçekleştirmek için cesaretiniz var mı?
- Kendinizde yenileşmeyi gerçekleştirmek için daha fazla neye ihtiyacınız var?
Ruhan Akın
Ocak,2020
